Historia

Śmierć Wieszcza – 170-ta rocznica

Śmierć Wieszcza – 170-ta rocznica

Poniedziałek, 26 listopada 1855 roku Adam Mickiewicz (*24 XII 1798 †26 XI 1855) według dagerotypu paryskiego z 1842. Ilustracja z wydania Adam Mickiewicz. Wybór pism, Wwa 1952. Autor: Piotr Szubarczyk Adam Mickiewicz (*24 XII 1798 Zaosie pod Nowogródkiem †26 XI 1855 Konstantynopol) umierał z dala o kraju. Nie na „paryskim bruku” jednak – jak wielu sądzi – lecz w Konstantynopolu, nazywanym dziś Stambułem. Mickiewicz w roku 1855 nie był już tym młodym poetą od ballad i Konrada Wallenroda. Był dojrzałym mężczyzną. Zapukał do bram Wysokiej Porty, by się przekonać, co można, z pomocą turecką, zrobić dla Polski. Nie słowem, lecz czynem, w walce ze wspólnym wrogiem Polaków i…
Czytaj więcej
Obronić Cud Niepodległości!

Obronić Cud Niepodległości!

W listopadowy, wczesny poranek roku 1918 - w wagonie kolejowym przy stacji Rèthondes, niedaleko Compiègne w północnej Francji - delegacja niemiecka podpisywała akt kapitulacji. Tego dnia – w poniedziałek 11 listopada 1918, o godzinie 11 - zakończyła się I wojna światowa. Tymczasem w Warszawie - stolicy nie istniejącego od ponad stu lat potężnego niegdyś państwa – komendant Legionów Polskich Józef Piłsudski, uwolniony kilka dni wcześniej z niemieckiej twierdzy, więzienia w Magdeburgu, przejmował pełnię władzy nad odradzającym się wojskiem polskim. 22 listopada Piłsudski zostanie Naczelnikiem Państwa. Nie było w historii Polski ostatnich trzech wieków ważniejszej daty nad 11 listopada 1918 roku. Pierwsze obchody Święta Niepodległości, jako ustawowego…
Czytaj więcej
100-lecie Grobu Nieznanego Żołnierza w Warszawie.

100-lecie Grobu Nieznanego Żołnierza w Warszawie.

Piotr Szubarczyk: Zaduszki w Polsce są od pokoleń niezwykłym dniem. Zaduszki roku 1925 były jeszcze bardziej niezwykłe, czekała na nie cała Polska. W Warszawie odbyły się podniosłe uroczystości, ogólnonarodowe wypominki. Po uroczystej Mszy św. w katedrze św. Jana tysiące ludzi ruszyło w kondukcie na Plac Saski, otaczając przygotowany zawczasu symboliczny pomnik, zarazem grobowiec Nieznanego Żołnierza. Na czele pochodu szedł prezydent RP Stanisław Wojciechowski, za nim inni przedstawiciele najwyższych władz kraju i Warszawy oraz zaprzyjaźnionych z Polską państw, duchowieństwo, delegacje z całego kraju i tłumy warszawiaków. Po raz pierwszy zastosowano w Polsce nieznany przedtem u nas sposób oddania czci: zebrani zastygli…
Czytaj więcej
Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckiej Zbrodni Pomorskiej – 2 października 2025

Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckiej Zbrodni Pomorskiej – 2 października 2025

Apel pomordowanych kapłanów w Starogardzie Gdańskim Jak co roku 2 października był Narodowym Dniem Pamięci Ofiar Niemieckiej Zbrodni Pomorskiej 1939 roku. To było pierwsze niemieckie ludobójstwo podczas II wojny światowej! Ofiarami tej ohydnej zbrodni stali się Polacy z Pomorza – głównie ludzie wykształceni, gdyż według niemieckiej logiki zbrodni to oni byli największą przeszkodą „w umacnianiu niemczyzny na wschodzie”! W tym roku największa uroczystość odbyła się w Starogardzie Gdańskim, który jest położony 7 km od Lasu Szpęgawskiego, miejsca masowych zbrodni niemieckich jesienią 1939 roku i na początku 1940 roku. Organizatorem uroczystości byli ksiądz dziekan starogardzki, proboszcz parafii św. Wojciecha Janusz Lipski…
Czytaj więcej
30 000 Niewinnych Ofiar Zbrodni Pomorskiej – 2 października 1939

30 000 Niewinnych Ofiar Zbrodni Pomorskiej – 2 października 1939

Eksterminacja polskiej ludności cywilnej (inteligencji, rolników, robotników), Żydów oraz pacjentów szpitali psychiatrycznych na terenie przedwojennego województwa pomorskiego w pierwszych miesiącach okupacji niemieckiej. Na Pomorzu Gdańskim w 1939 r. w około 400 miejscowościach zamordowano ok. 30 tys. osób. Całkowita liczba ofiar jest niemożliwa do ustalenia z powodu zniszczenia przez sprawców dokumentacji oraz wydobycia i spalenie ciał pomordowanych. Zbrodnia pomorska 1939 Według Jochena Böhlera w 1939 r. na Pomorzu Gdańskim zamordowano ok. 30 tys. osób, 10 tys. osób zostało zamordowanych w Okręgu Rzeszy Kraju Warty, 1,5 tys. w prowincji śląskiej i 1 tys. w rejencji ciechanowskiej. W Generalnym Gubernatorstwie w tym czasie…
Czytaj więcej
„Powiedzcie mojej babci, że zachowałam się jak trzeba…”

„Powiedzcie mojej babci, że zachowałam się jak trzeba…”

Wraz z nią śmierć poniósł oficer wileńskiej AK ppor. Feliks Selmanowicz ps. Zagończyk”. Umierali z okrzykiem „Jeszcze Polska nie zginęła!” i „Niech żyje „Łupaszko”!”. „Inka” i „Zagończyk” zostali zabici strzałem w głowę przez dowódcę plutonu egzekucyjnego, ppor. Franciszka Sawickiego, ponieważ strzały z 10 pepesz plutonu mającego wykonać wyrok jedynie drasnęły dziewczynę i poraniły jej towarzysza niedoli, choć żołnierze strzelali z odległości trzech kroków. Do dziś rodzinom nie udało się odnaleźć miejsca ich pochówku. Wyrok śmierci był komunistyczną zbrodnią sądową, a zarazem aktem zemsty i bezradności UB wobec niemożności rozbicia oddziałów mjr. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”. „Inka” została aresztowana w Gdańsku rankiem…
Czytaj więcej
Żołnierze wyklęci – zapomniani bohaterowie

Żołnierze wyklęci – zapomniani bohaterowie

Zbrojny opór przeciwko komunistycznemu zniewoleniu stawiany w latach 1944-1963 przez partyzantkę antykomunistyczną już od dawna przez wielu historyków nazywany jest ostatnim narodowym powstaniem. Przez szeregi powojennego podziemia działającego na ziemiach Polski (nie licząc walczących na wschód od linii Curzona po lipcu 1944 r.) przewinęło się ok. 200 tys. ludzi, z czego w samym tylko 1945 r. ok. 20 tys. biło się bronią w ręku w oddziałach partyzanckich. Żołnierze Wyklęci stoczyli setki bitew i potyczek o znaczeniu lokalnym, bez frontów i armii, ale w szeregach wielu walczących w oderwaniu od siebie oddziałów, przy ogromnej dysproporcji sił i obojętności „wolnego świata”. Dokładnie…
Czytaj więcej
10 lutego. W 1920 roku doszło do symbolicznych zaślubin Polski z Bałtykiem

10 lutego. W 1920 roku doszło do symbolicznych zaślubin Polski z Bałtykiem

10 lutego 1920 roku odbyły się symboliczne zaślubiny Polski z Morzem Bałtyckim. Odbywającą się w Pucku ceremonię, polegającą na wrzuceniu pierścienia do morza, poprowadził generał Józef Haller. Stojący na czele Frontu Pomorskiego wojskowy dowodził pokojowym przejęciem przyznanego Polsce na mocy traktatu wersalskiego odcinka wybrzeża. W lutym ten przebiegający bez większych zakłóceń proces został zakończony i uroczyście świętowano odzyskanie utraconego w trakcie zaborów dostępu do morza. Analogiczne ceremonie odbyły się także w innych miastach, które znalazły się w granicach Polski: Dziwnówku, Mrzeżynie i Kołobrzegu. W wyniku rozstrzygnięć konferencji kończącej I wojnę światową Polsce przypadł nieco ponad 140-kilometrowy fragment wybrzeża bałtyckiego. Poza granicami…
Czytaj więcej
Deportacje Polaków w głąb Związku Sowieckiego

Deportacje Polaków w głąb Związku Sowieckiego

10 lutego 1940 roku rozpoczęła się pierwsza masowa deportacja Polaków na Sybir, przeprowadzona przez NKWD. W głąb Związku Sowieckiego wywieziono około 140 tys. obywateli polskich. Wielu umarło już w drodze, tysiące nie wróciły do kraju. Wśród deportowanych były głównie rodziny wojskowych, urzędników, pracowników służby leśnej i kolei ze wschodnich obszarów przedwojennej Polski. Dla mieszkańców wschodnich terenów Polski okres okupacji „pierwszego Sowieta” kojarzy się przede wszystkim z masowymi deportacjami w głąb Związku Sowieckiego. Ta brutalna forma zbiorowych represji ze strony bolszewickiego okupanta dotknęła setki tysięcy polskich obywateli. W wyniku agresji sowieckiej na Polskę 17 września 1939 roku wschodnie obszary Rzeczypospolitej znalazły…
Czytaj więcej
Obława augustowska w lipcu 1945 roku.

Obława augustowska w lipcu 1945 roku.

Obława augustowska była największą zbrodnią dokonaną przez Sowietów na obywatelach polskich po zakończeniu II wojny światowej. Mimo to ani podręczniki szkolne, ani encyklopedie nic nie wspominają na ten temat. Do dziś nie są znane losy zaginionych podczas obławy, nie wiadomo też, gdzie spoczywają ich szczątki. W lipcu 1945 r. oddziały Armii Czerwonej wspomagane przez UB i MO przeprowadziły szeroko zakrojoną akcję pacyfikacyjną obejmującą tereny Puszczy Augustowskiej i jej okolic. Oddziały radzieckie przetrząsały lasy i wsie, aresztując podejrzanych o kontakty z partyzantką niepodległościową. Zatrzymano niemal 2000 osób. Część z nich po przesłuchaniach wróciła do domu. Około 600 osób zostało wywiezionych w…
Czytaj więcej