Dane za pierwsze półrocze stawiają Port Gdańsk po raz kolejny na pozycji lidera w przeładunkach kontenerów na Bałtyku oraz na drugiej pozycji w przeładunkach ogółem. Port Gdańsk jest również w czołówce w rankingu portów europejskich, wyprzedzając m.in. port w Marsylii, Barcelonie, Konstancy czy Walencji.
W pierwszym półroczu na nabrzeżach Portu Gdańsk przeładowano 41,2 mln ton towarów. To wzrost wolumenu o 36 proc. w stosunku do analogicznego okresu roku ubiegłego. Największe wzrosty zanotowały surowce energetyczne, takie jak węgiel i paliwa płynne.
Bez wątpienia na dobre wyniki gdańskiego portu znaczący wpływ mają realizowane od wielu lat inwestycje w portową infrastrukturę. W tym roku Port Gdańsk w ramach projektu pn. „Poprawa infrastruktury wraz z analizą wdrożenia systemu niskoemisyjnego OPS dla zrównoważonego rozwoju sieci TEN-T”, otrzymał 100 mln euro dofinansowania z Unii Europejskiej na kolejne przedsięwzięcia. Dotacja pochodzi z unijnego instrumentu „Łącząc Europę” na lata 2021-2027 i zostanie przeznaczona m.in. na przebudowę nabrzeży i wprowadzenie niskoemisyjnego systemu zasilania statków z lądu.
Port Gdańsk jest węzłem bazowym transeuropejskiej sieci TEN-T, leży również w Korytarzu Transportowym Bałtyk – Adriatyk (BAC). Wdrożenie systemu zasilania jednostek z lądu (Onshore Power Supply – OPS) jest odpowiedzią na wyzwania w zakresie niskoemisyjnej infrastruktury portowej. Integracja BAC z OPS w Porcie Gdańsk ma potencjał dla zrównoważonego rozwoju i redukcji gazów cieplarnianych zarówno w ujęciu lokalnym, jak i globalnym. Dzięki takiej infrastrukturze jednostki cumujące w porcie będą mogły korzystać z energii elektrycznej podawanej z lądu podczas postoju, zamiast spalać paliwo. Oprócz oczywistych korzyści w postaci zmniejszenia emisji dwutlenku węgla do atmosfery w bezpośrednim otoczeniu portowym, to także redukcja poziomu hałasu i wibracji w samym porcie (wyłączenie silników statku). Uruchomienie OPS w porcie, który jest ważnym ogniwem BAC, nie tylko zmniejszy negatywny wpływ transportu na środowisko, ale także umocni pozycję Portu Gdańsk, jako miejsca przyjaznego dla środowiska. Ponadto działanie takiej instalacji przyczyni się do dalszej integracji Korytarza BAC z postępującym rozwojem zrównoważonej energetyki oraz wzmocni jego znaczenie jako trasy transportowej, tworzącej synergię w kierunku transformacji energetycznej. Port Gdańsk aspiruje do posiadania statusu lidera w zakresie inicjatyw ekologicznych, dlatego też, widzi konieczność podejmowania działań, ukierunkowanych na zmniejszenie szkodliwych emisji i dążenie do osiągnięcia unijnego celu klimatycznego w drodze neutralności klimatycznej – mówi Aneta Urbanowicz z Biura Prasowego Portu Gdańsk.
Mając na uwadze powyższe, w 2022 roku Zarząd Morskiego Portu Gdańsk S.A. (ZMPG SA) zlecił opracowanie dokumentu pn. „Analiza wdrożenia systemu zasilania statków z lądu w Porcie Gdańskim (OPS – Onshore Power Supply)”. Dokument swoim zakresem obejmuje m.in. badanie stanu zastosowania systemów OPS dla zasilania statków w energię elektryczną o mocy powyżej 100 kW w czasie ich postoju w portach morskich, ocenę stanu przystosowania statków morskich do zasilania w energię elektryczną z lądu dla jednostek pływających czy ocenę zapotrzebowania na zasilanie statków w Porcie Gdańskim.
Wyniki płynące z tego opracowania pomogą w ustaleniu parametrów ilościowych i jakościowych punktów elektrycznego zasilania statków podczas postoju w porcie. Jednocześnie przygotowując się do wdrożenia przyszłych rozwiązań OPS, Port zabezpieczył w ramach niedawno zrealizowanych modernizacji wybranych nabrzeży, rezerwę umożliwiającą montaż systemu zasilającego w postaci kanałów kablowych – takie rozwiązanie przewidujemy także w kolejnych modernizowanych oraz nowo budowanych nabrzeżach.
W ocenie ZMPG SA System OnShore Power Supply stanowić będzie krok milowy w celu redukcji emisji gazów cieplarnianych. Ponadto rozwiązanie to przyczyni się do realizacji celów europejskiego pakietu Fit for 55, w tym m.in. ograniczenia emisji CO2 o co najmniej 55 proc. do 2030 roku w porównaniu z 1990 rokiem – przy zamiarze osiągnięcia zerowej emisji do 2050 roku.
Implementacja rozwiązania wiązać się będzie z szeregiem korzyści zarówno dla samego portu, lokalnej społeczności jak i szeroko pojętej ochrony środowiska. Przejście na alternatywne źródła energii wpłynie na redukcje emisji szkodliwych substancji, takich jak dwutlenek siarki (SO2), tlenki azotu (NOx) i pyły, co przełoży się bezpośrednio na podniesienie jakości powietrza w najbliższym otoczeniu portu. Należy pamiętać o tym, iż implementacja systemu OPS zapewni także zwiększenie poziomu konkurencyjności w stosunku do pozostałych Portów obszaru Morza Bałtyckiego – co pozwoli na konsekwentną realizację celów zdefiniowanych w Strategii Rozwoju Portu Gdańsk – podkreśla Aneta Urbanowicz.
Jak wskazano w projektach rozporządzeń Komisji Europejskiej, do końca 2050 roku, system OPS będzie musiał być zainstalowany w każdym europejskim porcie oraz w większości portów na świecie. Procedowane przez Unię Europejską przepisy spowodują powszechny obowiązek zasilania statków z lądu podczas ich postoju w porcie. Określono między innymi, że od 2030 roku statki pasażerskie lub kontenerowce cumujące w porcie, podlegające jurysdykcji państwa członkowskiego, będą musiały zostać podłączone do zasilania z lądu, w celu zaspokojenia wszystkich potrzeb energetycznych.
Mając na uwadze powyższe, oczekiwanym będzie, by system OPS w pierwszej kolejności zainstalowany został na nabrzeżach obsługujących jednostki pasażerskie oraz kontenerowce. Dopiero w następnej kolejności masowce i pozostałe rodzaje jednostek pływających.
ZMPG SA nie sprecyzował jeszcze konkretnej daty wdrożenia przedmiotowego rozwiązania na terenie Portu Gdańsk.
– W chwili obecnej prowadzone są szczegółowe analizy dotyczące możliwości implementacji OPS w porcie – sama decyzja o wdrożeniu systemu będzie zależeć od identyfikacji rzeczywistego zapotrzebowania na tego typu rozwiązania i podjęta zostanie na podstawie rzetelnych analiz przy uwzględnianiu najnowszych trendów oraz potrzeb rynku – dodaje Aneta Urbanowicz. – Port Gdańsk zdaje sobie sprawę z roli, jaką odgrywają odnawialne źródła energii w redukcji emisji gazów cieplarnianych i ochronie środowiska. W związku z tym, prowadzi wnikliwe analizy dotyczące potencjału, korzyści i wyzwań związanych z wdrożeniem elektrowni fotowoltaicznych oraz innych alternatywnych źródeł energii na swoim terenie – aktywnie wspierając również wszelkie inicjatywy realizowane przez kontrahentów związane z budową i rozbudową takich instalacji.
ZMPG SA wykazuje zainteresowanie realizacją projektów proekologicznych. W obecnej perspektywie finansowania UE na lata 2021-2027, władze gdańskiego portu będą poszukiwać środków na „zielone projekty”, które wpisują się w potrzeby portu. W kręgu zainteresowań są między innymi inwestycje z zakresu niskoemisyjnej, neutralnej klimatycznie infrastruktury portowej. Port zamierza także podejmować współpracę z jednostkami badawczymi oraz uczelniami wyższymi. Dzięki tego typu partnerstwom, możliwe będzie opracowywanie oraz wdrażanie innowacyjnych rozwiązań związanych z działalnością portową, tj. logistyką, transportem morskim, zrównoważonym rozwojem Portu. Badania naukowe mogą również pomóc w identyfikacji nowych możliwości w dostosowaniu Portu do zmieniających się trendów i wymagań branżowych, a jego obszar mógłby stać się polem doświadczalnym dla projektów pilotażowych. Tego typu współpraca może także wspomóc rozwój gospodarczy i ekologiczny zarówno Portu, jak i regionu.
